Bang naar je werk

Iédereen heeft het erover: grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Als ik dit schrijf, zijn de verhalen over the Voice inmiddels ‘oud nieuws’ en lopen er onderzoeken naar missstanden bij Ajax en de Telegraaf. En is dit waarschijnlijk pas het topje van de ijsberg!

Wat is het eigenlijk en wat moet je er mee als je het ziet of het je overkomt?

Dat is voor iedereen heel lastig in te vullen. Ook voor mij. Dit is dan ook niet alleen blog met tips, maar eentje waarin ik mijn verhaal deel. Want ja, ik werk dan wel niet in de mediawereld of heb in een andere flitsende branche gewerkt, maar ook ik heb te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.

Niet alleen dickpics

Naar mijn idee is grensoverschrijdend gedrag niet alleen een vunzige opmerking van de baas of het sturen van een dickpic. Een beetje zoeken op het internet levert verschillende definities op over grensoverschrijdend gedrag. Bij de ene lees je alleen over ‘seksuele handelingen zonder toestemming’ en bij de andere gaat het over alle gedrag waarbij het gaat om verschil in macht.

Wat ik lees als ik op zoek ben naar informatie over dit onderwerp, is dat er ook een grens wordt overschreden bij verbaal agressief gedrag of discriminatie of pesten of iemand onder druk zetten. Het is gedrag waarmee ‘bij de ander schade op fysiek, mentaal of emotioneel vlak wordt toegebracht’, aldus de website van Artra, een organisatie gelinked aan de uitzendbranche, waar de basis voor mijn loopbaan is gelegd.

Luister naar je onderbuikgevoel

Mijn idee wordt dus op verschillende websites onderstreept, maar eigenlijk was dat niet nodig. Als ik het journaal kijk of de krant lees, vertelt mijn onderbuikgevoel me namelijk voldoende. In een split-second komen er beelden naar boven van situaties waarin ik me onveilig heb gevoeld in een werksituatie. Ik moet zeggen dat ik nooit te maken met gehad met seksueel getint grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer!

Wat ik wel heb ervaren is intimidatie, vernedering, meten met 2 maten ten opzichte van jou en andere collega’s, benadelen, oneerlijkheid, voor de bus gegooid worden, angst, buikpijn van weer naar die verschrikkelijke werkplek moeten, een slangenkuil, geroddel en geef me nog een uurtje dan wordt het lijst vast langer.

Naar beneden trappen en naar boven likken

Als ik dit zo opschrijf, word ik weer verdrietig. Ja, dat is wat het mij doet: verdriet. Voor mezelf, omdat ik serieus met knikkende knieën naar mijn werk ben gegaan. En een hartslag van meer dan 200 had, als ik iets fout had gedaan, omdat ik géén idee had hoe mijn leidinggevende zou reageren. Bleef het alleen bij een grote bek!? Werd er geïntimideerd!? Werd er gedreigd!? Hoe dan ook draait mijn maag zelfs nu weer om als ik hier aan terugdenk.

Gelukkig had ik wel superlieve collega’s die me steunden op zo’n moment. We steunden elkaar! En dat was heel waardevol. Want waar iedereen op dit moment over elkaar heen buitelt van “dan ga je toch naar die persoon of een leidinggevende boven die van jou of naar een vertrouwenspersoon ofzo.” DAT KON NIET!!

Mijn ervaring is namelijk dat degene die grensoverschrijdend gedrag laat zien, niet alleen naar beneden ‘trapt’, maar ook naar boven toe ‘likt’. Mijn collega’s en ik werden niet geloofd. Dus dan houd je je mond.

De vicieuze cirkel doorbreken: het kan!

Zonder het gedrag van de ander destijds goed te keuren, kan ik er nu anders naar kijken. Daar ben ik heel blij om. Mijn collega’s en ik maakten toen grappen over wat die leidinggevende wel niet voor een hel van een jeugd gehad moet hebben of dat thuis de partner ‘de leidinggevende’ is en dat je je dus op je werk moet laten gelden. Nu voel ik ook verdriet voor de ander. Ik ben nu in staat om de ander te zien.

Hoe jouw situatie is, dit heb ik geleerd van mijn nare ervaringen:

• hoe kom je weer in je eigen kracht?
• lukt het om niet alleen jezelf, maar ook die ander en zijn of haar pijn te zien?

Klinkt heftig, maar

• een leidinggevende of collega die in zijn of haar eigen kracht staat, heeft het niet nodig om (andere) medewerkers af te blaffen, te intimideren of wat dan ook. Wat de oorzaak ook is, je macht laten gelden ten kosten van anderen heb je alleen nodig als je zelf bang bent.
• laat je de kop niet gek maken! Als het je overkomt, zit je er middenin en onderga je het gedrag van de ander. Het is heel persoonlijk wanneer en hoe je opstaat om die vicieuze cirkel te doorbreken. Heb je niemand binnen je werkomgeving die je kunt vertrouwen, dan is iemand in de privésfeer ook oké.
• ziekmelden of snel een andere baan zoeken, klinkt verleidelijk, maar is vaak niet de oplossing.
• wil jij, of je nu leidinggevende bent of ‘gewoon’ medewerker, je gedrag veranderen of de situatie oplossen, dan is dit mogelijk. Zeg ik uit eigen ervaring! Door te kijken hoe ík weer in míjn eigen kracht kon komen -met behulp van anderen-, heb ik mijn cirkel kunnen doorbreken. Dus niet het principe ‘oog om oog, tand om tand’ ofzoiets, maar door zelf het heft in eigen hand te nemen. Mijn heft! Het is niet gemakkelijk, maar het was werktechnisch het mooiste cadeau dat ik mezelf heb kunnen geven.
• door deze levenservaring, herken ik nu meteen niet-oké gedrag en ben ik niet bang om het gesprek aan te gaan. Met het slachtoffer en/of de dader. Hierbij heb ik steun van mijn ervaring als coach en kennis over verbindende communicatie.
• iets wat ik mijn studenten ALTIJD op het hart druk als ze op zoek gaan naar een baan: vergeet niet om je te verdiepen in een organisatiecultuur en leiderschapsstijl: wat past er bij je? Je kunt hiermee nare situaties niet 100% voorkomen, maar het helpt wel om op voorhand te schiften en je onderbuikgevoel op scherp te zetten.
• jij bent goed zoals je bent! Ondanks een negatieve ervaring gaan jouw sterke eigenschappen en talenten niet verloren. Ze zitten op zo’n moment alleen even verstopt.

Maakt mijn artikel of de berichten in het nieuws iets in je los en wil je het kwijt? Neem dan gerust contact met me op! Ik luister graag naar jouw verhaal.